0,00 zł
Chrześcijaństwo jest największą religią monoteistyczną na świecie, skupiającą ponad 32% ludności. Wywodzi się z judaizmu i opiera na nauczaniu Jezusa Chrystusa. W wielu krajach to jeden z najważniejszych fundamentów funkcjonowania społeczeństwa. Również w Polsce religia ta jest nierozerwalnie związana z pojęciem polskiej państwowości. Wartości chrześcijańskie oraz nauka Kościoła odgrywają ogromną rolę w życiu całej wspólnoty. Widoczne jest to zwłaszcza w kulturze narodowej, która od pokoleń odwołuje się do religii chrześcijańskiej, jako nadrzędnego wyznacznika norm i zasad życia. Jak kształtowało się chrześcijaństwo w Polsce? Jaką rolę odgrywa w polskiej kulturze?
Początki i rozwój chrześcijaństwa w Polsce – historia
Historia chrześcijaństwa w Polsce liczy ponad 1000 lat. Pierwszą istotną datą w naszej historii było przyjęcie chrztu w 966 roku przez księcia Polan, Mieszka I. Od tamtej pory rozpoczęło się krzewienie chrześcijaństwa na ziemiach polskich. Wiązało się to z tworzeniem struktur państwowych na podstawie jego wartości. Zaczęto również budować administrację kościelną, która w późniejszym czasie odegrała istotną rolę we wsparciu niezawisłości i jedności państwa polskiego. Miało to szczególne znaczenie w trudnym dla naszego narodu okresie zaborów, II wojny światowej, czy latach komunistycznej dominacji.
Początki chrześcijaństwa w Polsce nie były łatwe. Nowa religia zderzała się z mocno zakorzenionymi wierzeniami pogańskimi. Misjonarze przybywający na tereny Polski nie walczyli z ówczesnymi praktykami i obrządkami, ale starali się znaleźć wspólne elementy łączące oba wyznania. Przekształcali religijność pogańską, zamiast radykalnie ją zwalczać. Zdaniem historyków największy rozkwit chrześcijaństwa w Polsce nastąpił w średniowieczu. Powstały w tym czasie znane do dziś formy duszpasterstwa, takie jak kazania, posty i grzebanie zmarłych. Charakterystyczne w tym okresie były również pielgrzymki wiernych. W XIV wieku ugruntował się fundament polskiej wiary – kult maryjny. Znaczenia zaczęła też nabierać edukacja chrześcijańska.
Po trudnym dla chrześcijan w Polsce okresie reformacji nastąpiło ożywienie religii. Odrodzenie katolicyzmu łączyło się z falą nawróceń. Bardzo wielu ludzi w tym czasie wybierało drogę duchową, wstępując do zakonów. Charakterystyczna dla tego okresu była również tolerancja religijna. W Polsce nie dochodziło do konfliktów i wojen na tym tle, jak miało to miejsce w krajach zachodnich. Trudne czasy dla chrześcijaństwa w Polsce rozpoczęły się w XVIII wieku, kiedy to zaczęły pojawiać się ruchy rewolucyjne, niesprzyjające religijności.
Chrześcijaństwo w Polsce – statystyki
Polska to w przeważającej części kraj katolicki. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego oraz Instytutu Kościoła Katolickiego przynależność do tego wyznania deklaruje ponad 32 miliony osób. Oprócz Kościoła katolickiego na terenie Polski działają też inne wyznania chrześcijańskie:
- Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny – drugi co do wielkości związek wyznaniowy w Polsce. Stanowi około 0,7% wyznawców chrześcijaństwa.
- Kościół Ewangelicko-Augsburski – protestantyzm stanowi trzeci najliczniejszy odłam chrześcijaństwa w Polsce.
- inne związki wyznaniowe – m.in. Wspólnota Zielonoświątkowa, Świadkowie Jehowy, Grekokatolicy.
Wśród wyznawców katolicyzmu procent osób, które deklarują się jako głęboko wierzące, wynosi wśród kobiet około 11%, a mężczyzn blisko 8%. Nieco większy jest odsetek osób, które określają się jako wierzące – 70% kobiet i prawie 69% mężczyzn.
Silne zakorzenienie chrześcijaństwa widać także w danych dotyczących sił apostolskich oraz zgromadzeń zakonnych w kraju. Według danych KAI liczba kapłanów jest najwyższa od początku chrześcijaństwa w Polsce. Jest ich blisko 34 tysiące, w tym księży diecezjalnych, kapłanów zakonnych oraz braci i sióstr. W apostolat zaangażowane są również osoby świeckie (8%), jednak jest ono wciąż zbyt małe. Warto również wspomnieć, że Kościół katolicki, obok instytucji państwowych, jest największą organizacją świadczącą pomoc osobom potrzebującym.
Rola i znaczenie chrześcijaństwa w kulturze polskiej
Chrześcijaństwo, zwłaszcza katolicyzm, jest mocno zakorzenione również w kulturze narodowej. Idee i zasady życia zgodnie z chrześcijańskimi wartościami jest wyrażane za pośrednictwem dostępnych środków współczesnej kultury. W Polsce co roku organizowanych jest wiele inicjatyw kulturalnych różnego szczebla. Od festiwali religijnych, aż po targi prezentujące sztukę chrześcijańską w Polsce i na świecie. Kościół jest również kustoszem wielu zabytków – kościołów i obiektów sakralnych, a także muzeów diecezjalnych, zakonnych i parafialnych. Chrześcijaństwo w Polsce jest widoczne również na szczeblu edukacyjnym. Religia jest nie tylko jednym z przedmiotów w szkołach. W kraju funkcjonuje kilka uniwersytetów katolickich i uczelni o statusie papieskich. Również na wyższych uczelniach państwowych istnieją wydziały teologiczne. Ważnym elementem kultury są również zróżnicowane media katolickie.
