0,00 zł
Kościół katolicki wyróżnia się przede wszystkim długą historią i bogatą symboliką. Z pewnością nieraz zdarzyło Ci się usłyszeć coś o tabernakulum. Jeśli chodzisz do kościoła, na pewno już je widziałeś. Co to takiego, do czego służy i jaka jest jego historia? Wyjaśniamy!
Co to jest tabernakulum?
Chcesz wiedzieć, co to jest tabernakulum? Otóż w kościele katolickim ma ono bardzo duże znaczenie, gdyż jest miejscem, w którym przechowuje się Najświętszy Sakrament. Co ważne, znajduje się tam nie tylko chleb eucharystyczny konsekrowany w trakcie mszy, ale również komunikanty i hostie. Warto wiedzieć, że niekiedy tabernakulum nazywa się Tronem Boga. Istotne jest również to, iż ma ono postać niewielkiej, zamykanej na klucz szafki, która umieszczana jest najczęściej w tylnej części prezbiterium.
Historia tabernakulum
Wiesz już, co to jest tabernakulum. Warto jednak mieć świadomość tego, skąd tak naprawdę się ono wzięło i jaka jest jego historia. Co ciekawe, na początku sprawowano Eucharystię w prywatnych domach, a wierni zabierali Ciało Chrystusa do swoich mieszkań. Wówczas przechowywano je w specjalnych cylindrycznych puszkach albo prostopadłościennych szkatułach. Kiedy liczba chrześcijan rosła, zwyczaj ten zaczął zanikać, gdyż budowano kościoły, w których codziennie celebrowano mszę. Od około IV wieku Najświętszy Sakrament przechowuje się już w kościołach. Początkowo służyły do tego specjalne pomieszczenia przylegające do prezbiterium. Mogły one być np. w kształcie rotundy zwieńczonej kopułą. Zaczęły pojawiać się również szafki z dwuskrzydłowymi drzwiami, a nad miejscem przechowywania budowano wsparte na kolumnach baldachimy. To właśnie baldachimy nazywano wówczas tabernakulami.
W średniowieczu tabernakulum umieszczano już blisko głównego ołtarza. Wierni mieli mieć łatwiejszy dostęp do adoracji. Zazwyczaj tabernakula pozwalały zobaczyć naczynie z chlebem eucharystycznym.
Co jeszcze warto wiedzieć o tabernakulum?
Warto wiedzieć, że słowo tabernakulum wywodzi się z języka łacińskiego i oznacza namiot, mieszkanie, świątynię, baldachim itp. Jest to miejsce, w którym można się schronić. Nazwa nawiązuje także do tekstu Nowego Testamentu: „A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas”.
Na początku tabernakula miały kształt, który nawiązywał do Arki Przymierza. Forma szafki z dwuskrzydłowymi drzwiami została usankcjonowania w 1215 r. w trakcie IV Soboru Laterańskiego. Zazwyczaj wykonywano je z drewna, czasem z kamienia albo innego kruszcu. Z czasem na przodzie tabernakulum wieszano specjalną zasłonę. Istotne było również to, aby drzwiczki miały wytrzymały zamek, chroniący przed świętokradztwem. Tabernakula miały także być bogato zdobione, a najlepiej złocone. Aby podkreślić wiarę w obecność Chrystusa pod postacią Chleba i Wina, tabernakulum stawiano na ołtarzu głównym lub też umieszczano nad nim. Praktyka ta była usankcjonowana w 1917 r.
Tabernakulum a Sobór Watykański II
Może zdarzyło Ci się słyszeć, że Sobór Watykański II przyniósł wiele istotnych zmian w liturgii. Przede wszystkim nastąpiło odsunięcie ołtarza do ściany. W ten sposób oddzielone zostało miejsce przechowywania Eucharystii od miejsca Jej sprawowania. Co ciekawe, obecnie można umieszczać tabernakulum zarówno w głównym, jak i bocznym ołtarzu.
Podczas II Soboru Watykańskiego stwierdzono, że tabernakulum powinno znajdować się w miejscu sprzyjającym modlitwie. Jednocześnie musi ono być łatwe do odnalezienia przez wiernych, godne i odpowiednio zdobione. Ustalono także, że tabernakulum należy przytwierdzać na stałe do podłoża albo ściany. Poza tym trzeba wykonywać je z cennego kruszcu i zamykać na klucz. Pilnowanie klucza należy do obowiązków duszpasterza danej świątyni.
Jak widać, tabernakulum to niezwykle ważne miejsce w kościele katolickim. Właśnie tam przechowywany jest chleb eucharystyczny. Warto także mieć świadomość, że tabernakula mają bardzo bogatą historię i zmieniały się na przestrzeni wieków aż do osiągnięcia obecnej postaci i umiejscowienia.
